به وبلاگ بیرجندی ها خوش آمدید.امیدوارم لحظات خوب و خوشی را همراه با ما در این وبلاگ داشته باشید و ما را در جهت هر چه بهتر شدن وبلاگ با نظرات خود یاری فرمایید.
حکیم سعدالدین نزارى قهستانى (ه ق 645-721 مطابق با 626-699 شمسى) از سرایندگان بزرگ نیمه دوم سده هفتم و آغاز قرن هشتم است. اغلب تذکره نویسان از او بهنام نزارى فوداجى بیرجندى یاد کردهاند.
نزارى سه پسر به اسامى محمد، شهنشاه و نصرت داشته است. فرزند اول او محمد مىباشد که شعر نیز مىسروده و در عنفوان جوانى در گذشته است. نزارى در اشعار خود که ضمناً اعتقاد او را به بهشت جاودان مىرساند ، در مورد فرزندانش چنین سروده است:
مرا فضل بخشنده دین و داد
دو فرزانه فرزند شایسته داد
شهنشاه و نصرت به بخت جوان
گرامى دو شایسته مهربان
سه بودند از ایشان یکىاز قضا
ز دارالفنا شد به دارالبقا
خداوند بر رفته رحمت کناد
به فردوس اعلاش ماوا دهاد
برخى از اشعار حکیم حکایت از اعتقاد او به مشرب باطنیان دارد . او معتقد است که اعتقاد به امامت و پیروى از اهل بیت (ع) رااز پدر خویش آموخته است .
حق ازین پیش که در پیروى اهل البیت
معتقد کرد به اثبات امامت پدرم
چه قیامت که نمىدیدم اگر پیش از مرگ
ظاهرالعین نمىکرد کرامت پدرم
نزارى پیوسته مورد حسادت حسودان و معاندان و متعصبان زمان خود بوده و اغلب او رابه ملحدین نسبت مىداده اند. درحالى که هر غزل او تیغى بران در برابر ملالت گران دوران و یاوه سرایان زمان بوده است. او در برابر چنین نسبتهائى شعر خیام را تکرار مىکرد:
کفر چو منى گزاف و آسان نبود
محکم تراز ایمان من ایمان نبود
در دهر چو من یکى وآن هم کافر
پس در همه دهر یک مسلمان نبود
و یا در جایی دیگر چنین میسراید:
چرا ملحد همى خوانىکسى را کو به صد برهان
ز قرآن و خبر کرده است اثبات مسلمانى
تو خواهى ملحدم خوان خواه مشرک
اگر ناحق نداند ، حق علیم است
بسیارى از شعرا ونویسندگان از آن جمله جامى شاعر و عارف نامدار سده نهم برخى از اشعار حافظ را متأثر از اشعار حکیم نزارى مىدانند و یا به عبارت دیگر معتقدند که حافظ از شیوه نزارى پیروى کرده است.نزارى هم عصر سعدى بوده است. در بیرجند به حقیقت یا افسانه از دید و بازدید این دو چنین حکایت مىکنند: نزارى براى مصاحبت با سعدى رهسپار محل سکونت او مىشود . سعدى از او پذیرائى شایانى مىکند . نزارى از این وضع دلتنگ مىشود و به جاى چند ماه فقط چند روزى مىماند و باز مىگردد . وقتى سعدى رهسپار محل سکونت نزارى مى شود ، نزارى از او به سادگى پذیرائى مىکند. وقتى سعدى پس از مدتى تصمیم به بازگشت مىگیرد ، نزارى در شب هاى آخر از او پذیرائى شایانى مىکند . آن گاه سعدى متوجه بازگشت سریع نزارى و پذیرائى معمولى از او در ایام اقامتش مىشود و بر مراتب دوستى آنها افزوده مىگردد .
درکتاب تاریخ آل یاسر مشهور به حسامى واعظ ، ضمن بیان هم عصرى حکیم نزارى با سعدى ، آمده است که این دو با هم در شیراز و بیرجند صحبت داشتهاند . و شیخ یکى دو نوبت به عشق صحبت با او از شیراز به بیرجند آمده و ذکر او را در منظومات خود آورده است.
از تألیفات مهم حکیم به دیوان هاى زیر مىتوان اشاره کرد :
1- سفرنامه که شرح سفر دو ساله نزارى به سال 678 هجری قمری(3) به اصفهان است و شامل 1200 بیت مىباشد. و بروزن مثنوى معنوى است.
2- ادب نامه که داراى دوازده باب است و بر اساس شاهنامه فردوسى،کلیله و دمنه و... در 50 سالگى به سال 695 هجری قمری تنظیم کرده است .
3- ماجراى شب و روز کهدرسال 699 ه ق سروده و شامل 550 بیت است .
4- مثنوى ازهر و مزهر که بر وزن خسرونامه عطار و خسرو و شیرین نظامى مىباشد. وشامل 10000 بیت و در سال 700 هجری قمری سروده است .
5- دستورنامه که مشهورترین مثنوى نزارى مىباشد و بروزن اسکندرنامه نظامى در اوایل سال 689 ( 710 شمسى) سروده است .
غالب تذکره نویسان از نزارى با لقب حکیم یاد کردهاند لیکن او دراین باره چنین گوید :
ز نادانى نزارى را گروهى
چنان دانند کو مردى حکیم است
حکیم نزارى درسال 720 و یا 699( 721 شمسى) چشم از جهان فرو بسته است. مزار او در خیابانى که به نام و افتخار او در بیرجند نامگذارى شده و محل زیارت اهل بصیرت مىباشد ، واقع است . ي
تبادل لینک هوشمند برای تبادل لینک ابتدا ما را با عنوان وبلاگ بیرجندی ها و آدرسwww.birjandihaloxblog.com لینک نمایید سپس مشخصات لینک خود را در زیر نوشته . در صورت وجود لینک ما در سایت شما لینکتان به طور خودکار در سایت ما قرار میگیرد.